<< Vorige pagina

14 september 2018

Twee zachte conviviale Mechelse rebellen gelauwerd


Deze zomer kreeg oud-journalist, biograaf, dichter en schrijver Gaston Durnez het ereteken van de Vlaamse gemeenschap. Ook deze zomer werd de Londerzeelse ereburgemeester Hugo Nys tot baron benoemd. Tot eind 2015 was hij voorzitter van Koninklijke Schenking, de instelling die beschikt over de roerende en onroerende goederen van het koningshuis en deze ook beheert. Beiden zijn lid van de afdeling Mechelen. Afdelingsvoorzitter Mieke Meskens schreef naar aanleiding van de beide eerbewijzen een persoonlijk verhaal.

 

 

In het laatste jaar van mijn middelbaar onderwijs, zei een bevlogen leerkracht aardrijkskunde tijdens de lessen over Azië, dat we zeker eens het boek 'Oosterse cocktail' van Maria Rosseels moesten lezen. Deze katholieke Vlaamse journaliste, schrijfster, filmcritica en pleitbezorgster voor de emancipatie van de vrouw zorgde in het conservatieve Vlaanderen van de jaren vijftig en zestig met haar scherpe pen voor veel ophef. Maria Rosseels reisde in 1959 samen met Suske en Wiske-vader Willy Vandersteen – Willebrordus zoals zij hem noemde – van Tokio naar Istanboel. Het verslag van die reis – een schriftuurke volgens mevrouw Rosseels – verscheen in 1960 in pocketformaat.

 

Boekenwinkel

 

Op de hoek van de Brusselse Moutstraat – waar mijn school lag – en de Oude Graanmarkt, kon je naar hartenlust rondneuzen in de legendarische boekenwinkel De Plukvogel, een grot van Ali Baba voor de lezer die wat meer wilde. Vanuit mijn school was je op ‘twee stappen’ in de boekhandel. Je moest wel de ijsventer trotseren, die zich na de schooltijd strategisch positioneerde vóór de boekhandel én de klasgenoten die er geduldig aanschoven voor een heerlijk horentje met aardbeienijs. Eens binnen in De Plukvogel werd je meteen omarmd door de boekengeur en de rustige stilte die er hing. Ergens opzij stond een bak met koopjes, vooral boeken uit de Vlaamse Pockets-reeks van uitgeverij Heideland in Hasselt. ‘In elke boekhandel in Noord en Zuid zijn de Vlaamse Pockets steeds in voorraad’, prijkt fier in elke pocket onderaan de lijst van uitgaven. En ja, daar stak Vlaamse Pocket nr. 179, wat onopvallend door de zwarte rug. 'Oosterse Cocktail' staat nog steeds in mijn bibliotheek en blijft een aanrader voor Azië-reizigers.

 

Nummer 167

 

Maar wat verder in de koopjesbak trok een andere Vlaamse Pocket – nummer 167 – m’n aandacht: ‘Een bloem in het geweer’ van Gaston Durnez. In 1974 kon ik me bij deze auteur niets voorstellen. Maar wát een pen en wát een talent om ‘mijn speurtocht naar de gebeurtenissen en naar de generatie voor mij, naar de wereld waarin mijn moeder en vader hun jeugd zagen verbloeien’ neer te schrijven. Uit elk van de 28 verhalen die de auteur in het boek vertelt, spreekt zijn belangstelling voor de gewone mensen. De mensen die ‘geen memoires hebben geschreven’.

 

Kritische verslaggever

 

Zijn leven lang al kijkt Princevriend Gaston met het scherpe oog van de kritische verslaggever naar de Vlaamse mensen en brengt met een puntige en sierlijke pen hun verhaal. Mildheid en mededogen zitten mee aan de schrijftafel, zonder dat de journalist de aandacht voor de juistheid van de vaak pijnlijke historie van Vlaanderen uit het oog verliest. Zij weerhouden hem er evenmin van om altijd de vragen te stellen die er echt toe doen en te zoeken naar de antwoorden. Vanuit die verbondenheid met Vlaanderen was hij de initiatiefnemer en redacteur van de Encyclopedie van de Vlaamse Beweging. De herwerkte versie van ‘Met een bloem in het geweer’ kreeg in 1988 een andere titel: 'Zeg me waar de bloemen zijn'. De bloemen verzachten het beeld van de oorlog in al zijn gruwel, maar de pertinente vaststelling en de vraag over oorlog en geweld blijft, de vredesboodschap eveneens. Dat typeert het talent en het genie van Princevriend Gaston.

 

Gedichten

 

Ook in zijn verzen, gedichten, aforismen en ander overvloedig literair en journalistiek werk, weet de schrijver steeds weer de juiste en bescheiden toon te vinden. Tussen de regels weeft hij met een ogenschijnlijke lichtvoetige woordkeuze een tot nadenken uitnodigende boodschap.

 

Geniet u ter illustratie, even mee van een strofe uit een van zijn 'Lichtverzen':

 

‘De Vlaming woont nu in Flanders

in een Loft met een Kitchen en Bar

met de Kids van zijn nieuwe Lover

en zijn eigen Nearly New Car.’

 

Reportersvoeten

 

De uitgever van 'Boekineren' schreef in zijn voorwoord van 1989: "Gaston Durnez […] loopt al een journalistenleven lang op reportersvoeten door de wereld van de Letteren." En Princevriend Gaston blijft wandelen. Op zijn negentigste jaardag – 8 september 2018 – stelden Davidsfonds/Infodok, Standaard Uitgeverij en het Letterenhuis het meest recente werk van de schrijver voor: 'Een mens is maar een wandelaar'. Het is een terugblik van de auteur op zijn zeventig jaar durende journalistieke loopbaan. Let u op het woordje ‘maar’ in de titel: dat is Gaston ten voeten uit.

 

Londerzeel

 

Wat een eer en een genoegen om Gaston en zijn echtgenote Ria bij mijn ouders in Londerzeel te mogen ontmoeten eind jaren zeventig. Hugo Nys, dan burgemeester van Londerzeel, en zijn echtgenote Christel dineerden vaak mee. Aanvankelijk hielp ik mijn moeder om de gasten te bedienen. Maar luisterend naar de flarden van de parelende tafelgesprekken die ik opving, vertraagde mijn snelheid om de borden te serveren. Mee aan tafel zitten en genieten van het vinnige woordenspel tussen Gaston en Hugo: wat een feest voor ziel en lichaam en tegelijk een mooie gelegenheid om onze burgervader beter te leren kennen.

 

Politiek

 

Hugo Nys koos een andere weg om dienstbaar te zijn voor de mensen. Niet de weg van pen, schrijfmachine en papier, maar de weg van het gesproken woord in de politiek. Politiek komt van polis, een plaats waar de burger zich in alle veiligheid en met kansen en mogelijkheden kan ontplooien. De overheid zorgt wel voor afspraken en regels die de organisatie en de werking van de polis in goede banen leiden en zo duidelijkheid en zekerheid geven aan de burger die er woont. We kennen allemaal het verhaal van Sparta en Athene.

 

 

 

Verzekeringsovereenkomst

 

Vandaag denken we bij polis aan een document waarin een verzekeringsovereenkomst is vastgelegd. De burger is verzekerd van een tegemoetkoming bij bepaalde tegenslagen. Ook hier gelden bepaalde regels en afspraken. Zorgen voor duidelijkheid en zekerheid via de regelgeving is het leidmotief in de loopbaan van Hugo Nys. Eerst als geliefd burgemeester in Londerzeel, later door als Arrondissementscommissaris in Halle-Vilvoorde toe te zien op de naleving van de taalwetten in de faciliteitengemeenten rond Brussel. Weer later als Vice-Gouverneur en Gouverneur instaan voor datzelfde toezicht op de taalwetgeving en de ontwikkeling van de rampenplannen, deze keer in het Brussels Gewest.

 

Tweetaligheid

 

Het ontlokt aan vriend Hugo de bedenking dat de wettelijke tweetaligheid in Brussel voor velen eerder een last dan een zegen is. Ook op andere terreinen wist Princevriend Hugo - altijd vanuit de zorg voor mensen - zijn stempel te drukken, zoals de organisatie van de veiligheid op het Gordelfestival en het uittekenen van de politiezones. Ondanks de moeilijke momenten in zijn publieke functies streefde Hugo Nys naar een conviviale samenleving: het zoeken naar manieren om in harmonie met elkaar samen te leven en zo tot gedragen oplossingen te komen. Dat laatste ontging de federale overheid niet. Zij verzocht Princevriend Hugo om de Koninklijke Schenking te reorganiseren en het voorzitterschap van de Commissie die advies geeft voor het toekennen van adellijke gunsten op te nemen.

 

1979

 

Gewestpresident Albert Michielsen installeerde in 1979 Gaston Durnez en Hugo Nys in de Mechelse afdeling van de Orde van den Prince. "Wij zijn echte Princebroers", zegt Hugo. De vrienden die met de munitie van het fijne woord en de subtiele zinspelingen de vriendschap in een ’zalig verbaal gevecht’ alle eer aandoen en… streven naar het uitspreken van ‘het laatste woord’. Kortom zachte rebellen.

 

Geluisterd

 

Hun warme aanwezigheid in Mechelen waarderen alle leden zeer. Er wordt naar hen geluisterd. Dat deden ook de Vlaamse en federale overheden. Gaston Durnez ontving op 11 juli 2018 het Ereteken van de Vlaamse Gemeenschap. Met deze orde van verdienste wil de Vlaamse regering mensen onderscheiden, die dankzij hun werk belangrijk zijn voor de uitstraling van Vlaanderen. Op 21 juli 2018 verleende koning Filips de persoonlijke titel van baron aan Hugo Nys en drukte zo zijn waardering uit over zijn dienstbaarheid en zorg voor de mensen.

 

Erkenning

 

Over het ontvangen van eretekens en adellijke titels kunnen de meningen verschillen, maar het signaal van de bekroning is krachtig en niet te negeren. Het is een publieke erkenning van wat Gaston en Hugo deden en blijven doen en een waardering van hun niet aflatende inzet. Dat Hugo en Gaston – twee zachte gelauwerde rebellen - Mechelse Princevrienden zijn, maakt ons blij en trots en stemt ons dankbaar. Dat conviviale gevoel delen wij graag met u.

 

Mieke Meskens

Voorzitter afdeling Mechelen

 

 

 

 

 

 

Voor de citaten en het verhaal putte ik uit:

 

Maria Rosseels, Oosterse cocktail, Heideland, Hasselt, 1960.

Gaston Durnez, Zeg mij waar de bloemen zijn. Vlaanderen 1914-1918, Davidsfonds, Leuven, 1988.

Gaston Durnez, Boekineren, Altiora, Averbode, 1989.

Gaston Durnez, Lichtverzen, Uitgeverij P, Leuven, 2008.

Gesprek met Hugo Nys.

Gaston Durnez, Een mens is maar een wandelaar, Davidsfonds/Infodok en Standaard Uitgeverij, Leuven, 2018.


Reacties



Terug naar overzicht »